ადამიანთა ურთიერთობის სტერეოტიპები ე. ბერნის მიხედვით
 
 
1. თამაში, ეს არის ადამიანის ქცევის გაუცნობიერებელი პროგრამა, რომლის მიზანია გაექცევა სხვა ადამიანთან ახლო ურთიერტობისგან და დადებითი ემოციების მიღებისგან. ამ ურთიერთობის ყოველი მონაწილე თამაშობს გარკვეულ როლს.
თამაშის ეტაპები შეიცავს დარტყმას, პასუხს, ხაფანგს, სამაგიეროს გადახდას, დაჯილდოვებას. ყოველ მოქმედებას თან ახლავს გარკვეული გრძნობა. “გათამაშება” ხდება ან ერთი პიროვნების შიგნით, ანდაც ორ პირს შორის, ზოგჯერ-პიროვნებასა და კოლექტივს შორის. თამაშის დასასრული ამოცნობადია, მოგებულია ემოციური მდგომარეობა, რომლის მისაღებადაც ისწრაფვის მოთამაშე.

2. მიალერსება და დარტყმა. მისი მეშვეობით ადამიანები ერთმანეთს გადასცემენ დადებით, ანდაც უარყოფით ემოციებს. მიალერსება შეიძლება იყოს პოზიტიური (მაგ. დღეს მშვენივრად გამოიყურებით) ან ყალბი (მაგ. ძალიან გიხდებათ ეს პერანგი, მისი საყელო თქვენი ყელის ნაოჭებს ფარავს). პოზიტიური მიალერსება სასიცოცხლოდ აუცილებელია ადამიანებისათვის. ფსიქოლოგიური დარტყმა და ალერსი ერთმანეთთანაა დაკავშირებული. რაც უფრო მეტ ალერსს ღებულობს ადამიანი, მით უფრო ნაკლებად უჩნდება სურვილი ფსიქოლოგიური დარტყმის.

3. გამომძალველობა. ეს არის ურტიერთობის სახე, რომლის დროსაც პიროვნება საკუთარ თავშივე იწვევს უარყოფით ემოციას, რათა სხვებიაგან მოითხოვოს დამშვიდება. მაგ. ადამიანი მუდმივად ჩივის, წუწუნებს, იგი ამას აკეთებს, რათა პარტნიორისგან ან საზოგადოებისგან მიიღოს ფსიქოლოგიური თანადგომა.

4. ტრანსაქცია. ურთიერთობის ერთეულია-ტრანსაქცია, რომელიც შედგება სტიმულისა და პასუხისაგან. ასეთი ურთიერთობისას იგზავნება კომუნიკაციური სტიმული, რომელსაც პასუხობენ. როდესაც ერთი ზრდასრული ადამიანი მეორეს სტიმულს უგზავნის, ეს პარალელური ტრანსაქციის სახეობაა, რომლის დროსაც ურთიერთობა უკონფლიქტოდ მიმდინარეობს ხანგრძლივად და მარტივად. კონფლიქტი წარმოიშვება გადამკვეთი ტრანსაქციისას. ასეთი ტრანსაქცია ხორციელდება არატოლფასი ურთიერთობისას (მაგ. მშობელი- ბავშვი).

ყველა სტატია შექმნილია არასამთავრობო ორგანიზაცია "დენდრონის" ბაზაზე და მათზე ვრცელდება საავტორო უფლებები.

პარტნიორები

გაგვიზიარე შენი აზრი

ასევე შეიძლება დაგაინტერესოთ:

სტატია მომზადებულია ფსიქოთერაპიის ქართული ფედერაციის ბაზაზე ოჯახის
კონსულტანტის სასწავლო პროგრამის ფარგლებში და ის დაცულია საავტორო
უფლებებით.

ავტორი: მაია ბეგაშვილი
ექიმი ფსიქოთერაპევტი- სახელმწიფო
ლიცენზია, ECP სერტიფიცირებული ფსიქოთერაპევტი, ECIP ინტეგრირებული
ფსიქოთერაპიის ევროპული სერტიფიკატის მფლობელი ფსიქოთერაპევტი,
ფსიქოთერაპიის ქართული ფედერაციის პრეზიდენტი, მენტალური
ჯანმრთელობისა და ინტეგრირებული ფსიქოთერაპიის საერთაშორისო აკადემიის
აკადემიური ხელმძღვანელი, ინტეგრირებული ფსიქოთერაპიის ევროპული
ასოციაციის EAIP  წევრთა კომიტეტის ექსპერტი.

ოჯახი არის საზოგადოების უმცირესი
მოდელი, რომელშიც სრულად არის წარმოდგენილი საზოგადოების სახე.
სტატია მომზადებულია ფსიქოთერაპიის ქართული ფედერაციის ბაზაზე ოჯახის კონსულტანტის სასწავლო პროგრამის ფარგლებში და ის დაცულია საავტორო უფლებებით.

ავტორი: მაია ბეგაშვილი
ექიმი ფსიქოთერაპევტი- სახელმწიფო ლიცენზია, ECP სერტიფიცირებული ფსიქოთერაპევტი, ECIP ინტეგრირებული ფსიქოთერაპიის ევროპული სერტიფიკატის მფლობელი ფსიქოთერაპევტი, ფსიქოთერაპიის ქართული ფედერაციის პრეზიდენტი, მენტალური ჯანმრთელობისა და ინტეგრირებული ფსიქოთერაპიის საერთაშორისო აკადემიის აკადემიური ხელმძღვანელი, ინტეგრირებული ფსიქოთერაპიის ევროპული ასოციაციის EAIP  წევრთა კომიტეტის ექსპერტი.

ოჯახი არის საზოგადოების უმცირესი მოდელი, რომელშიც სრულად არის წარმოდგენილი საზოგადოების სახე.
ფსიქოთერაპევტთან მომართვის ხშირი
მიზეზი წარუმატებელი, მტკივნეული სასიყვარულო, პარტნიორული და ოჯახური
ურთიერთობებია. ასეთი კლიენტები/პაციენტები მოდიან დაქვეითებული
გუნებ-განწყობის, უხალისობის მტანჯველი განცდებისგან
გასათავისუფლებლად, დაკარგული საკუთარი თავის ხელახლა საპოვნელად,
ურთიერთობის გაუმჯობესების მოტივით. ამ განცდების საფუძველი კი
მტანჯველი მიჯაჭვულობა და ემოციური დამოკიდებულებაა.
სიყვარულის, სხვა ადამიანთან
ყოფნის და გაზიარების სურვილი ბუნებრივია თითოეული ჩვენგანისთვის.
სიყვარული აუცილებლად მოიაზრებს ემოციურ მიჯაჭვულობას მეორე
ადამიანთან.  ჯანსაღ სასიყვარულო ურთიერთობაში ეს მიჯაჭვულობა
სიხარულის, ბედნიერების და სიამოვნების წყაროა, მაშინ როდესაც
ემოციური დამოკიდებულების დროს დაუკმაყოფილებლობის, წყენის,
უნდობლობის, დაუფასებლობის, სინანულის მწარე გრძნობებს აღძრავს და
უბიძგებს ადამიანს მუდმივად აკონტროლოს თავისი პარტნიორის ქმედებები.
რა განსხვავებაა ემოციურ დამოკიდებულებასა და სიყვარულს შორის?
ფსიქოთერაპევტთან მომართვის ხშირი მიზეზი წარუმატებელი, მტკივნეული სასიყვარულო, პარტნიორული და ოჯახური ურთიერთობებია. ასეთი კლიენტები/პაციენტები მოდიან დაქვეითებული გუნებ-განწყობის, უხალისობის მტანჯველი განცდებისგან გასათავისუფლებლად, დაკარგული საკუთარი თავის ხელახლა საპოვნელად, ურთიერთობის გაუმჯობესების მოტივით. ამ განცდების საფუძველი კი მტანჯველი მიჯაჭვულობა და ემოციური დამოკიდებულებაა.
სიყვარულის, სხვა ადამიანთან ყოფნის და გაზიარების სურვილი ბუნებრივია თითოეული ჩვენგანისთვის. სიყვარული აუცილებლად მოიაზრებს ემოციურ მიჯაჭვულობას მეორე ადამიანთან.  ჯანსაღ სასიყვარულო ურთიერთობაში ეს მიჯაჭვულობა სიხარულის, ბედნიერების და სიამოვნების წყაროა, მაშინ როდესაც ემოციური დამოკიდებულების დროს დაუკმაყოფილებლობის, წყენის, უნდობლობის, დაუფასებლობის, სინანულის მწარე გრძნობებს აღძრავს და უბიძგებს ადამიანს მუდმივად აკონტროლოს თავისი პარტნიორის ქმედებები. რა განსხვავებაა ემოციურ დამოკიდებულებასა და სიყვარულს შორის?