აუტიზმი ტვინის განვითარების
ნეირობიოლოგიური დარღვევის შედეგია, რაც მნიშვნელოვან გავლენას ახდენს
ბავშვის ვერბალური და არავერბალური კომუნიკაციის დამყარების,
სოციალური ურთიერთობების ჩამოყალიბებასა და გონებრივი განვითარების
პროცესებზე. ტერმინი აუტიზმი 1912 წელს შემოიღო ე. ბლეილერმა
აზროვნების განსაკუთრებული სახის აღსანიშნავად, რომელიც რეგულირდება
ადამიანის ემოციური მოთხოვნილებებით და დამოკიდებული არ არის
რეალობაზე.
დაავადების აღწერა
ადრეული ასაკის ბავშვთა აუტიზმი
(იგივე ალბა) არის კლინიკური სინდრომი, რომელიც პირველად აღწერა ლ.
კანერმა 1943 წელს. მისი ძირითადი ნიშნებია:
- არ ამყარებს კომუკიკაციას
- ქცევის სტერეოტიპულობა
- უჩვეულო რეაქციები გამღიზიანებლებზე
- მეტყველების განვითარების დარღვევები
- ადრეული გამოვლინება_სიცოცხლის 30-ე თვემდე
აუტიზმის კლინიკური სურათი
ადრეული ბავშვთა აუტიზმის
პათოგენეტიკური მექანიზმები კვლავ არ არის ბოლომდე ნათელი, არსებობს
ვარაუდები:
- ინსტინქტების პირველადი სისუსტე
- აღქმის სისტემასთან დაკავშირებული საინფორმაციო ბლოკადა
- შინაგანი მეტყველების არასაკმარისი განვითარება
- სმენითი შთაბეჭდილების ცენტრალური დარღვევა
აუტისტური სინდრომის კლინიკური სურათი ბავშვებში განისაზღვრება გათიშულობის გამოვლინებით, ურთიერთობის ჩამოყალიბების უუნარობით, ქცევის მონოტონურ-ერთსახოვანი ხასიათით. ბავშვებს დასუსტებული აქვთ ემოციური რეაქცია ახლობლებზე, არასაკმარისი რეაქცია მხედველობით და სმენით გამღიზიანებლებზე. გარეგნობაში ყურადღებას იქცევს სიცარიელეში, თავის თავში მიპყრობილი, აცილებული მზერა. მოტორიკა მოუქნელია, მოძრაობები არარიტმულია, “გაშეშებული”, ან არაზუსტი ხელის თითებში, მტევნებში მოტორული სტერეოტიპების ტენდენციით. სიარული ფეხის წვერებზე, ერთფეროვანი სირბილი, ხტომა დაყრდნობით არა მთელ ტერფზე. მეტყველება, ჩვეულებრივ, არ არის მიმართული თანამოსაუბრისადმი. მეტყველების პერიოდში არ არის ექსპრესია, ჟესტიკულაცია, მეტყველების მელოდიურობა დარღვეულია. ხმა ხან ჩუმია, ხან ხმამაღალი. ბგერების წარმოთქმა სულ სხვადასხვაგვარია_სწორიდან არასწორამდე. აღინიშნება ტონალობის, სიჩქარის, რიტმის გადახრები. მუდმივია ექოლალიები, დიალოგის უუნარობა. ბავშვების უმრავლესობას აღენიშნება ძილის ციკლის ინვერსია, მადის პერვერსიულობა.
ბელა კოხოძე
ყველა სტატია შექმნილია არასამთავრობო ორგანიზაცია “დენდრონის” ბაზაზე და მათზე ვრცელდება საავტორო უფლებები.